به گزارش خبرنگار فرا تحلیل نیوز دومین قسمت از ویژه برنامه اینستاگرامی هیئت انصارالحسین با موضوع نسبت نظام آموزش رسمی و عدالتخواهی شامگاه یکشنبه دوم شهریور ماه برگزار شد. در این برنامه محمود فروزبخش معاون پژوهشی خانه مشروطه اصفهان و امیرحسین پرورش دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه اصفهان به بحث و تبادل نظر پرداختند.
پروش در ابتدای سخنانش خاطرننشان کرد: عدالت امری فراچنگ است که ما هیچ گاه نمی توانیم آن را به طور کامل دست بیاوریم در همان لحظه که ما تصور می کنیم عدالت آن است، متوجه می شویم عدالت چیز غیر از آن است. شیعه هیچ گاه تصور ندارد که می تواند یک نظام سیاسی کاملا عادلانه را تشکیل دهد واگر ادعای تشکیل حکومت عدل بکند متوجه نقایص خودش شود. اما در میان نقش قدرت را نمی شود نادیده گرفت و قدرت همواره جهت دهنده بوده است به خصوص آن که در نسبت دانش و قدرت نسبتی عکس حاکم بوده است و نظریات دانش تحت تاثیر قدرت شکل گرفته اند که در تاریخ اسلام می توان به تغییر نگاه ها به مشروعیت از ماجرای خلافت تا نظریه تغلب اشاره کرد.
این پژوهشگر علوم سیاسی تذکر داد: گفته می شود و مشهور است که نظریات عدالت خواهانه بازمانده و ته نشسته نظریات مارکسیستی در ابتدای انقلاب است که اکنون بر تن اسلامگرایان باقی مانده است اما عقیده من آن است که ترس از مارکسیسم و امثالهم باعث شد که مذهبی ها صداهای عدالتخواهانه را درون خود سانسور کنند و از بیم سلطه آن نظام جهانی از بیان عدالتخواهانه صرفنظر کنند. عدالت اگر چه در ذات خود فریاد و اعتراض را به دنبال داد و شیعه ذاتا عدالتخواه است اما به نظر می رسد در طول تاریخ شیعیان نسبت به امر عدالت دچار رخوت و سستی شده اند.
وی با زنده بودن شعار عدالت در محیط سیاسی کشور تاکید کرد: ما در گذشته مرزبندی هایی مثل مذهبی و غیرمذهبی و یا اصولگرا و اصلاح طلب داشته ایم در حالی که این مرزبندی های امروز کارایی ندارند و امروز باید سنجه دیگری به نام عدالت مطرح بشود که این دوگانگی ها را در هم می ریزد. برای پاسخ به سوالات امروز باید از این مرزبندهای مرسوم عبور کرد و با معیار دیگری ماجرا را نگریست. اولین مطالبه ای که رهبری از مجلس دارند مطالبه عدالت است و عقیده دارند که ما در این زمینه عقب هستیم.
پرورش در پایان هشدار داد: کسانی بوده اند که در زمینه آموزش و پرورش نظراتی داشته اند و وارد حوزه سیاست شدند اما هنگامی که درگیر قدرت شدند حل شدند و دیگر آن مطالب نظری را دنیال نکرده و در بهترین حالت به بی کنشی رسیده اند. از طرف دیگر کسانی را شاه بوده ایم که می توانستند در آموزش و پرورش تغییر ایجاد کنند اما خودشان رفته اند و مدارس غیراتفاعی زده اند. کسانی که در راه عدالت گام بر می دارند باید بدانند که این مسیری مبتنی بر آزمون و خطاست و پیوسته و به تدریج باید مراحلش را طی کرد.
فروزبخش مهمان دیگر این برنامه در آغاز سخنان خود گفت: نظام آموزشی در زیمنه عدالتخواهی دو کار مهم را باید انجام دهد. اول آن که ذهن ها را نسبت به مسئله عدالت بیدار و حساس کند و سپس در نظام آموزشی رسمی راهی برای قوام یافتن و ساختار پیدا کردن عدالت ارائه شود. چنانچه در مشروطه عدالتخواهی با ایده قانونگذاری و مجلس قوام یافت.
معاون پژوهشی خانه مشروطه ادامه داد: شیعه به دنبال حکومت است اما مقوله رازآلودی مانند عدالت همواره وجود دارد که به او می گوید حکومت او ناقص است و اساسا هر حرکتی تا قبل از ظهور امام مهدی (عج) نمی تواند از حیث کارآمدی و عدالت به تمام اهداف خود برسد. این روح تشیع است که به ما می گوید همواره امری برای پرسش و اعتراض وجود دارد.
این پژوهشگر تاریخ اظهار داشت: انقلابیون در چهل ساله اخیر فهمی را دنبال کرده ند که مطابق با آن چندان پرسشگری احساس نمی شود و معمولا پرسش هایی که به نظام فکری آنان وارد می شود، شبهه نامیده می شود. در آنان غروری به وجود آمد که مطابق با آن می توانند هر کاری انجام دهند مثلا هر محتوایی خواستند را به دانش آموز انتقال دهند. از پس این نگاه بود که کتاب های درسی ما محتواهای سنگینی را دنبال کرد و مسئولین آموزشی تصور می کردند که می توانند چنین محتواهایی را به مخاطب انتقال دهند.
وی تاکید کرد: نظام آموزشی حفظ محور اجازه ای به تفکر نمی دهد و بنیان عدالت خواهی همین تفکر است. تربیت انسان های همه چیز دان، نه مطلوب است و نه ممکن. بسیاری از محتواهای کتاب های درسی باید حذف شوند و بسیاری از این درس ها باید به صورت پیش نیاز در دانشگاه مطرح شود. برای تعلیم دروسی مانند دینی و امثالهم نیز اولین گام برقراری انس و اعتماد است که البته این کار انجام نمی شود و به زور نمره و امتحان کار پیش می رود و در نهایت خروجی این نظام هماهنگی قلبی با عناصر انقلابی ندارد.

این نویسنده با اشاره به سند تحول آموزش و پرورش بیان کرد: بعید است تا سال ۱۴۰۴ اهداف این سند محقق شود و این سند مصداق همان روحیه ای است که تصور می کند همه معارف و خوبی ها را می تواند به دانش آموز انتقال دهد حال آن که یک دبیرستان یا دبستان باید رسالت مشخص خودش را بداند و رسالت ردیف کردن حرف های خوب نیست بلکه تاکید بر یک کلمه است. بدین گونه ما هم می توانیم آرمان بیندیشیم و هم واقع گرا گام های کوتاه برداریم.
فروزبخش در پایان گفت: برای آن که به عدالتخواهی برسیم نیازمند روایت هایی تازه از عدالتخواهی هستیم. یکی از کارهای حتمی برای دنبال کردن عدالت شکستن روایت های قبلی و خلق روایت های امروزی است. می توان اصول را نگه داشت اما مطابق با همبان اصول روایت های جدیدی از اجتماع و پدیده ها ارائه داد. نظام آموزش رسمی ما در حال حاضر صفر و صدی به پدیده ها نگاه می کند و روایتی بیرون از خود را قبول ندارد. محافظه کار است و دوست دارد روایتی به دانش آموز ارائه شود که ذهنش دچار چالش نشود.
این برنامه های زنده اینستاگرامی با عنوان هلال عدل در پنج گفتگوی دو نفره طراحی شده است که به همت مرکز فرهنگی شهید بهشتی در دهه اول محرم امسال برگزار می شود.